Cymru Vs Covid - Arloesedd yn cipio'r diwrnod

Daeth gweithwyr iechyd o ledled-Cymru at ei gilydd i gyflwyno problemau cysylltiedig â COVID 19 i gynulleidfa o dechnegwyr, dylunwyr cynnyrch, busnesau, gwneuthurwyr, arbenigwyr diwydiant, academyddion a chydweithwyr o'r GIG. Roedd y materion yn amrywio o brinder PPE, i wasanaethau na allent redeg mwyach oherwydd cyfyngiadau 'lockdown'. Mewn un wythnos, ffurfiwyd 13 tîm a chyflwynwyd eu datrysiadau arloesol i dîm o ‘dreigiau’. 

Tîm o Ogledd Cymru oedd yr enillwyr, gyda'r Anesthetydd Dr Simon Burnell yn cyflwyno ateb a fydd yn galluogi i gydweithwyr gyfathrebu wrth wisgo masgiau wyneb amddiffynnol. Dywedodd Dr Burnell “Mae cyfathrebu’n hanfodol yn ystod gweithdrefnau lle mae’n rhaid i’r tîm llawfeddygol weithio’n agos, ond mae iechyd a diogelwch hefyd yn hollbwysig, felly ni ellir tynnu eu masgiau FFP3 i siarad â’i gilydd. Yr anfantais yw bod ein lleisiau'n mynd yn fwdlyd ac yn aneglur, ac ni allwn ddarllen ciwiau wyneb. Cynigiais ateb sy'n caniatáu gosod dyfais mewn unrhyw fwgwd, a all drosglwyddo i bob cydweithiwr, neu i un siaradwr cymunedol." 

Cipiodd y syniad newydd hwn ddychymyg y Dreigiau, a ddyfarnodd £5,000 i’r tîm a roddwyd gan Awyr Las, a £3,000 a roddwyd gan Brifysgolion Santander tuag at gynnwys myfyriwr graddedig o Brifysgol Bangor ar y prosiect. 

Dywedodd Bryn Jones, Pennaeth Cyfnewid Gwybodaeth a chyswllt allweddol ar gyfer Prifysgolion Santander ym Mhrifysgol Bangor: “Llongyfarchiadau mawr i’r tîm buddugol, rydym yn arbennig o falch bod myfyriwr graddedig Dylunio Cynnyrch o Brifysgol Bangor wedi cyfrannu at ddatblygu dyluniad mor arloesol. Rydym yn falch iawn o ddyfarnu £3,000 iddynt o'n menter Cymorth Menter Argyfwng COVID Prifysgol Santander i gefnogi'r cam datblygu nesaf". 

Ymhlith enillwyr eraill y noson roedd; helpu i symud gwasanaeth i ddarparu gofal corfforol ac emosiynol i'r rhai sy'n fregus i blatfform ar-lein, masgiau llawfeddygol a fyddai'n caniatáu i'r rheini â nam ar eu clyw ddarllen gwefusau, datrysiad fideo ar gyfer ffisiotherapi pediatreg i barhau'n ddiogel ac o bell, datrysiadau anghysbell adsefydlu pwlmonaidd, a phlatfform e-ddysgu i ddarparu atebion lles ac iechyd meddwl i staff y GIG. 

Dywedodd Chris Martin, Dirprwy Gadeirydd Hwb Gwyddorau Bywyd Cymru a phrif ddraig yn y Hac Covid-19 “Rydw i wrth fy modd fy mod i wedi bod yn rhan o’r Hac Iechyd Rhithwir cyntaf yng Nghymru, a luniwyd i gynorthwyo i fynd i’r afael â phandemig Covid-19. Cawsom ddewis anodd yn ffau’r ddraig gan fod cymaint o’r atebion yn haeddu derbyn cefnogaeth. 

Mae'r heriau a'r atebion a gyflwynwyd yn y digwyddiad yn tynnu sylw, yn fwy nag erioed, at werth iechyd, diwydiant, y byd academaidd, ac eraill yn cydweithredu ar atebion arloesol er mwyn gwella iechyd a gofal cymdeithasol yng Nghymru, a thu hwnt. ” 

Mae thema gyffredinol o'r gofyniad am adnoddau ar-lein wedi ysgogi her newydd - yr angen am ‘ysbyty rhithwir’. Dywedodd Pryderi ap Rhisiart, Rheolwr Gyfarwyddwr M-SParc, “Fe wnaethon ni gynnig yr hac hon oherwydd ein bod ni wedi cynnal 7fed Hac Iechyd Cymru yn y Parc Gwyddoniaeth ym mis Ionawr, ac wedi gweld o lygad y ffynnon pa atebion arloesol a ddaw ohono. Mewn pythefnos, roeddem wedi galw'r partneriaid at ei gilydd eto ac roedd gennym 19 o broblemau yn barod i gael eu gosod! Roedd gweld 13 datrysiad newydd yn dod o hyn yn anhygoel, cymerodd yr holl beth lai na mis o'r dechrau i'r diwedd. 

Roedd symud yr Hac ar-lein yn adlewyrchiad o’r pandemig yr ydym ynddo, wrth gwrs, ac nid oedd yn syndod gweld cymaint o herwyr yn gofyn am atebion ar-lein neu rithwir. Byddwn nawr yn parhau i weithio gyda phartneriaid i weld sut y gallwn ddatrys y broblem hon. Mae’r syniad o ‘ysbyty rhithwir’ yn sicr yn werth ei archwilio. 

Mae hefyd yn wych gweld ymdrech gydweithredol go iawn yn dod i'r amlwg o fewn y timau, gyda'r enillwyr yn cynnwys aelod o staff y GIG, aelod o'r Hwb Menter @ M-SParc, a bellach graddedig diweddar o Brifysgol Bangor hefyd. Cydweithio! Dyna hanfod M-SParc, ac mae wedi bod yn anrhydedd ei wylio yn datblygu ymhen wythnos, ac mewn cyfnod mor anodd. ” 

Daeth cyllid gan Awyr Las, Elusen GIG Gogledd Cymru. Dywedodd Kirsty Thomson, Pennaeth Codi Arian “Roeddem yn falch o allu cefnogi’r Hac, digwyddiad mor gyffrous ac wedi’i amseru’n dda. Roedd yn wych gallu dyfarnu cyllid i atebion y gallem eu gweld yn siapio, a gwyddom y byddwn yn gweld cynnydd gwirioneddol yn ystod yr ychydig fisoedd nesaf wrth i'r rhain ddatblygu a dechrau cael eu rhoi i weithio o fewn y GIG. " 

Gorffennodd Pryderi ap Rhisiart trwy ddweud “Neges allweddol y digwyddiad oedd nad yw arloesi yn dod i ben. Pan fydd problem, bydd yna rai ag atebion, ac yn sicr fe wnaeth Cymru chwarae rhan allweddol yn y digwyddiad i daclo Covid. Llongyfarchiadau i bawb a gymerodd ran. ” 

Trefnwyd yr hac gan Barc Gwyddoniaeth Menai (M-SParc) a'i bartneriaid Comisiwn Bevan, MediWales, Hwb Gwyddorau Bywyd, Betsi Cadwaladr, ac Awyr Las ac fe'i cefnogwyd hefyd gan Santander.